ملیتاید یا اسپارتینا؟

مقایسه کلیدی ملیتاید و اسپارتینا

ویژگی	اسپارتینا (Spartina)	ملیتاید (Melitide)
ماده مؤثره	تیرزپاتاید (Tirzepatide)	لیراگلوتاید (Liraglutide)
مکانیسم اثر	دوگانه (Dual Agonist): گیرنده‌های GLP-1 و GIP را همزمان فعال می‌کند.	تک‌گانه (Single Agonist): فقط گیرنده‌های GLP-1 را فعال می‌کند.
اثربخشی	قوی‌تر و مؤثرتر در کاهش وزن و کنترل قند خون (به دلیل مکانیسم دوگانه).	مؤثر و پایدار، اما معمولاً اثرگذاری کمتری نسبت به اسپارتینا دارد.
دفعات تزریق	هفتگی (یک بار در هفته)	روزانه (هر روز)
هدف اصلی	کاهش وزن چشمگیر و کنترل قند خون قوی.	کاهش وزن متوسط و شروع درمان، کنترل قند خون.
هزینه	معمولاً بالاتر.	معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر.

خلاصه تفاوت‌ها

اسپارتینا (Tirzepatide): یک داروی جدیدتر و قوی‌تر است که به دلیل اثرگذاری همزمان بر دو هورمون، معمولاً کاهش وزن و کنترل قند خون بیشتری ایجاد می‌کند. تزریق هفتگی آن نیز یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.
ملیتاید (Liraglutide): یک داروی اثبات‌شده است که فقط بر یک هورمون اثر دارد. نیاز به تزریق روزانه دارد و معمولاً گزینه اقتصادی‌تری است

آیا با داروی تیروئید تداخل داره؟

بررسی تداخل با داروی تیروئید (مثل لووتیروکسین)

تأثیر بر جذب داروی تیروئید:
- هم ملیتاید (لیراگلوتاید) و هم اسپارتینا (تیرزپاتاید) با تأخیر در تخلیه معده عمل می‌کنند. این تأخیر ممکن است میزان و سرعت جذب داروهای خوراکی دیگر مانند لووتیروکسین را تغییر دهد.
- اگرچه تداخل مستقیم و شدید دارویی (مانند واکنش شیمیایی خطرناک) بین این داروها و لووتیروکسین گزارش نشده است، اما به دلیل تغییر در جذب، ممکن است نیاز به تنظیم دوز لووتیروکسین تحت نظر پزشک باشد تا سطح هورمون‌های تیروئید ثابت بماند.
- راه حل: برای به حداقل رساندن این اثر، معمولاً توصیه می‌شود لووتیروکسین با فاصله زمانی مناسب (مثلاً ۴ ساعت قبل یا بعد) از داروهایی که تخلیه معده را کند می‌کنند یا جذب را کاهش می‌دهند، مصرف شود.
خطر بالقوه تومورهای تیروئید (مهم‌ترین هشدار):
- مهم‌تر از تداخل مستقیم با لووتیروکسین، این است که هر دو داروی ملیتاید (لیراگلوتاید) و اسپارتینا (تیرزپاتاید) متعلق به دسته آگونیست‌های GLP-1 (یا GLP-1/GIP) هستند که یک هشدار جعبه سیاه (Black Box Warning) در مورد خطر احتمالی ایجاد تومورهای سلول C تیروئید (Carcinoma Medullary Thyroid - MTC) دارند. این خطر در مطالعات حیوانی مشاهده شده است و هنوز مشخص نیست که آیا در انسان نیز با همین شدت صدق می‌کند یا خیر.
- منع مصرف مطلق: به همین دلیل، مصرف این داروها در افرادی که سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید (MTC) یا سندرم نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع ۲ (MEN 2) دارند، ممنوع است.

نتیجه و توصیه عملی

اگر شما داروی تیروئید (مثل لووتیروکسین) مصرف می‌کنید:

حتماً و فوراً پزشک خود را مطلع کنید: پزشک باید سوابق تیروئیدی شما و خانواده‌تان را بررسی کند.
پایش عملکرد تیروئید: ممکن است پزشک نیاز داشته باشد در طول درمان با ملیتاید یا اسپارتینا، سطح هورمون‌های تیروئید شما را با انجام آزمایشات دوره‌ای کنترل کند و در صورت لزوم دوز لووتیروکسین را تنظیم نماید.
تنظیم زمان مصرف: برای اطمینان از جذب کافی لووتیروکسین، احتمالاً توصیه می‌شود که آن را با فاصله زمانی مشخصی (چند ساعت) از تزریق ملیتاید یا اسپارتینا (و سایر داروهای خوراکی) مصرف کنید.

دوز ۲.۵ میلی‌گرم اسپارتینا (Tirzepatide) دوز شروع (Initiation Dose) این دارو است.

نکات مهم در مورد دوز ۲.۵ میلی‌گرم اسپارتینا:

دوز شروع: ۲.۵ میلی‌گرم اولین دوز است که برای شروع درمان با اسپارتینا (به منظور کنترل دیابت نوع ۲ و/یا کاهش وزن) تجویز می‌شود.
هدف: هدف اصلی تجویز این دوز پایین، عادت دادن بدن و کاهش عوارض جانبی گوارشی شایع در ابتدای درمان (مانند تهوع و استفراغ) است.
مدت مصرف: این دوز معمولاً به مدت ۴ هفته (یک بار در هفته) تزریق می‌شود.
دوز نگهدارنده: دوز ۲.۵ میلی‌گرم دوز نگهدارنده نیست (نه برای درمان دیابت و نه برای کاهش وزن).
افزایش دوز: پس از اتمام ۴ هفته مصرف دوز ۲.۵ میلی‌گرم، پزشک دوز را به ۵ میلی‌گرم در هفته افزایش می‌دهد و در صورت نیاز و تحمل بیمار، این افزایش دوز هر ۴ هفته به میزان ۲.۵ میلی‌گرم (تا دوزهای بالاتر مثل ۷.۵، ۱۰، ۱۲.۵ و ۱۵ میلی‌گرم) ادامه می‌یابد.

خلاصه: دوز ۲.۵ میلی‌گرم اسپارتینا، فقط دوز آغازین درمان است و برای حداقل کردن عوارض گوارشی تجویز می‌شود تا بدن برای دریافت دوزهای مؤثرتر آماده شود.

دوز ۷.۵ میلی‌گرم اسپارتینا (Tirzepatide) یکی از دوزهای درمانی میانی و مؤثر این دارو است.

جایگاه دوز ۷.۵ میلی‌گرم درمانی

ویژگی	توضیحات
زمان مصرف	هفتگی (یک بار در هفته)
نوع دوز	دوز درمانی (Therapeutic Dose)
مراحل رسیدن به دوز	این دوز معمولاً پس از تحمل موفقیت‌آمیز دوزهای ۲.۵ میلی‌گرم (۴ هفته اول) و ۵ میلی‌گرم (۴ هفته دوم) تجویز می‌شود.
هدف اصلی	افزایش اثربخشی دارو در کنترل قند خون (در دیابت نوع ۲) و افزایش میزان کاهش وزن، ضمن حفظ تحمل بیمار نسبت به عوارض جانبی.
افزایش دوز بعدی	اگر بیمار پس از حداقل ۴ هفته استفاده از دوز ۷.۵ میلی‌گرم، به کنترل قند خون یا کاهش وزن هدف نرسد، پزشک ممکن است دوز را به ۱۰ میلی‌گرم افزایش دهد.

نکات کلیدی درباره دوز ۷.۵ میلی‌گرم:

اهمیت تحمل: افزایش دوز به ۷.۵ میلی‌گرم، به شرطی انجام می‌شود که بیمار دوز ۵ میلی‌گرم را به خوبی تحمل کرده باشد و عوارض جانبی گوارشی (تهوع، استفراغ یا اسهال) بیش از حد آزاردهنده نبوده باشند.
اثربخشی بالا: در این دوز و دوزهای بالاتر، معمولاً کاهش وزن و بهبود شاخص‌های قند خون (مانند HbA1c) به طور قابل توجهی مشهود خواهد بود.
دوز نهایی؟ برخی بیماران ممکن است هدف درمانی خود را در همین دوز (۷.۵ میلی‌گرم) یا ۱۰ میلی‌گرم به‌دست آورند و نیازی به رسیدن به حداکثر دوز (۱۵ میلی‌گرم) نداشته باشند.

دوز ۱۰ میلی‌گرم اسپارتینا (Tirzepatide) یک دوز قدرتمند و بسیار مؤثر در رژیم درمانی این دارو محسوب می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی دوز ۱۰ میلی‌گرم اسپارتینا

ویژگی	توضیحات
زمان مصرف	هفتگی (یک بار در هفته)
نوع دوز	دوز درمانی مؤثر و قوی
موقعیت درمانی	این دوز پس از آنکه بیمار حداقل ۴ هفته دوز ۷.۵ میلی‌گرم را مصرف کرده و به اهداف درمانی نرسیده است، تجویز می‌شود.
هدف اصلی	به حداکثر رساندن اثربخشی دارو در کاهش وزن و کنترل قند خون (HbA1c) در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲.
دوز بعدی	اگر پس از حداقل ۴ هفته مصرف دوز ۱۰ میلی‌گرم، باز هم نیاز به بهبود باشد و بیمار دوز را تحمل کند، دوز به ۱۲.۵ میلی‌گرم افزایش می‌یابد.